W tym roku Dom sztuki, GVUO obchodzi 95–lecie. Jubileusz budynku będziemy świętować cały rok prezentując zbiory GVUO na wystawach, takich jak VÁCLAV BROŽÍK / Rysunki albo Hiszpańscy artyści Szkoły Paryskiej. Z przyjemnością przedstawiamy Państwu fragmenty z historii naszego pięknego budynku wystawowego. 

Dnia 24 stycznia 1923r. powstało „Stowarzyszenie dla ekspozycji i utrzymywania pawilonu w Morawskiej Ostrawie”, które ogłosiło publiczny konkurs na nowy budynek wystawowy, który będzie respektować najnowocześniejsze światowe trendy w architekturze. Jury, której członkami byli V. V. Štech i architekci Fr. Vahala i B. Fuchs, udzieliło dwie drugie nagrody projektom od K. Roškota i pary Františka Fialy i Vladimíra Wallenfelse. Ci następnie opracowali ostateczne projekty, na podstawie których R. Kaulich wybudował Dom sztuki.Sala wystawowa była dnia 13 maja 1926r. oficjalnie otwarta. Prascy architekci, uczniowie J. Kotěry i J. Gočára, zaprojektowali budynek o progresywnym purystycznym wyglądzie, który akcentował duże obszary cegłowej ściany. Jego wyjątkowa pozycja w architekturze z tamtego okresu polegała przede wszystkim w wykorzystaniu latarni jako oświetlenia dużych sal, które zapewniało idealny dostęp światła dziennego do eksponowanych przedmiotów. Działanie obecnej galerii wymaga częściowych modyfikacji technologicznych i funkcjonalnych, jednak nawet w dzisiejszych czasach możemy budynek widzieć w stosunkowo nienaruszonej formie.

Realizacji budynku wystawowego pomogło spotkanie Františka Jurečky, ostrawskiego architekta i kolekcjonera sztuki i pierwszego dyrektora Domu sztuki Aloisa Sprušila, który kontynuował w działalności Jurečka i niezwykłym sposobem ją rozwijał w okresie Pierwszej republiki.

FRANTIŠEK JUREČEK (1868–1925)
Osobowość ostrawskiego architekta Františka Jurečka jest już tradycyjnie kojarzona z początkami Galerii sztuki w Ostrawie. Jureček stał się ojcem duchowym budowli tak zwanego pawilonu wystawowego, dzisiejszego Domu sztuki. Niestety nie dożył się jego uroczystego otwarcia, ponieważ zmarł dnia 5 października 1925r. Jeszcze przed śmiercią zdecydował się darować stowarzyszeniu znaczną część swojej kolekcji dzieł sztuki, co było tak niezwykłym czynem, że się kierownicy Domu sztuki, na czele z Aloisem Sprušilem, zdecydowali na udostępnienie jej w tzw. galerii Jurečka. Chodziło o bardzo cenną kolekcję czeskich dzieł sztuki – oprócz trzech sztuk z XVIII wieku (Grund) chodziło o dwadzieścia siedem znaczących obrazów z XIX wieku (Brožík, Havránek, Chittussi, Machek, Mánesové, Navrátil, Purkyně, Ullik, Uprka, Věšín) oraz o kilka słabszych pozycji lub autorsko wątpliwego pochodzenia. Zbiór dopełniają prace z początku XX wieku (przede wszystkim Slavíček, Hudeček) oraz grupa znaczących obrazów (Aleš, Jenewein, Marold, Preisler, Schwaiger, Švabinský). Ten hojny dar przyczynił się do powstania Galerii sztuki w Ostrawie, instytucji kolekcjonerskiej, która do tej pory zgromadziła ponad dwadzieścia trzy tysiące przedmiotów artystycznych.

ALOIS SPRUŠIL (1872–1946)
Alois Sprušil (1872–1946) był duszą najróżniejszych działań, których kulminacją była czynność Domu sztuki. Był nie tylko członkiem-założycielem Stowarzyszenia dla ekspozycji i utrzymywania pawilonu w Morawskiej Ostrawie (późniejszego Domu sztuki), ale przede wszystkim był wytrwałym organizatorem życia artystycznego, który zainteresowanych sztuką zapoznawał z czeskimi artystami, zapraszał praskich artystów do Ostrawy i organizował wystawy sprzedażowe. Wraz z otwarciem Domu sztuki (dnia 13 maja 1926r.) był mianowany do honorowej i bezpłatnej funkcji dyrektora Galerii Jurečka, którą gorliwie propagował i rozwijał. Sam wykładał i przeprowadzał kolekcjami. Oprócz wystaw była znacząca jego czynność akwizycyjna, kiedy udało mu się unikalnym sposobem kontynuować działalności Jurečki i rozszeszył pierwotny fundusz ze 120 na 2100 numerów inwentarzowych. W archiwum miasta Ostrawy znajduje się obszerna korespondencja Stowarzyszenia Domu sztuki i Aloisa Sprušila z licznymi czeskimi artystami, z którymi organizował wystawy dla Ostrawy. Jest z niej również zauważalne, że Sprušila z większością z nich łączyła także przyjaźń. Był bardzo szanowanym człowiekiem, który był za swoje działania wysoko ceniony. Nie mniej ważna była jego rola w okresie Drugiej wojny światowej, kiedy udało mu się utrzymać Dom sztuki w czeskich rękach. Pod koniec wojny ukrył kolekcje przed bombardowaniem w kościółku w Kunčicích pod Ondřejníkem przy pomocy inżyniera Eduarda Šebely, dyrektora kopalni węgla w Vítkovicích. Alois Sprušil zmarł dnia 2 listopada 1946r. Uroczysty pochód pogrzebowy prowadził od Domu sztuki, który tak bardzo kochał.

Więcej informacji na www.mskhistorieaja.cz